مهارت گوش دادن در زندگی | تاريخچه و موانع يادگيري گوش دادن فعال
به قصد آگاه شدن، مهارت گوش دادن در زندگی را یاد بگیرید. برای اکثر ما گوش سپردن واقعی به همسرمان دشوار است. واکنش راحت تر این است که فاصله بگیریم و توجه نکنیم، جواب هایمان را تکرار کنیم، علائم خطر را از حرف های او حذف کنیم، مدارک و شواهدی به نفع عقیده ی خودمان جمع آوری کنیم، قضاوت کنیم و غیره… اما باید بدانید یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی مهم ترین مهارت ارتباطی است که باعث صمیمیت روابط می شود و آن را حفظ می کند.
وقتی خوب گوش می کنید، احساس همسرتان را بهتر درک می کنید و با او هماهنگ تر می شوید، از ارتباطتان بیشتر لذت می برید و بدون ذهن خوانی دلیل هر حرف یا عمل همسرتان را می فهمید. یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی در واقع تعهد و تعریف و تمجید است. به عبارتی گوش کردن تعهدی به درک و همدلی، کنار گذاشتن علایق و نیازها و پیش داوری ها، و در نظر گرفتن ارتباطتان از دید همسرتان است.
تاریخچه
یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی به معنای تمجید از همسرتان است؛ چراکه می گویید: ” من به تو اهمیت می دهم. می خواهم بدانم چه فکر و احساس و نیازی داری “. کارل راجرز نخستین نظریه پردازی بود که در سال 1951 روش ” گوش کردن فعال ” را مطرح کرد.
پس از آن در سال 1983، دکتر متیو مک کی به همراه همکارانش روش تشخیص، سنجش و غلبه بر موانع گوش دادن را رشد دادند. در سال 1990 نیز داتیلیو و پادسکی اولین خانواده درمانگرانی بودند تمرین ارتباط دو طرفه را که در آن هر یک از زوجین به نوبت نقش گوینده و شنونده را ایفا می کنند، به خوبی در درمان شناختی زندگی زناشویی به کار بردند.
باید بدانید گوش کردن فقط ساکت ماندن در حالی که همسرتان صحبت می کند، نیست. گوش کردن واقعی با نیت شما مشخص می شود. اگر نیت شما این باشد که درک کنید، لذت ببرید، بیاموزید یا به همسرتان کمک کنید، در این صورت به راستی در حال گوش کردن هستید.
موانع یادگیری مهارت گوش دادن
برای بیشتر زوج ها، یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی به صورت واقعی و موثر خیلی به سختی صورت می گیرد. در واقع آن ها بیشتر به گوش کردن کاذب روی می آورند. در گوش کردن کاذب، نیت شما درک، لذت بردن، آموختن یا کمک نیست. این نیت ها معمولاً تحت تأثیر موانع زیر قرار می گیرد.
1. ذهن خوانی:
به آنچه که درواقع همسرتان می گوید توجه نکنید یا بدگمان باشید و در عوض خودتان سعی کنید برداشتی از آنچه منظور همسرتان است در نظر بگیرید، به این معناست که شما در حال ذهن خوانی هستید.
وقتی در حالت ذهن خوانی هستیم، معمولاً مسائل بدیهی را نادیده می گیریم و اهمیت زیادی به لحن صدا، حالات چهره و وضعیت بدنی می کنیم. در این مواقع مفهوم واقعی آنچه که همسرمان قصد گفتن آن را داشت به نفع فرضیه ها و برداشت های خودمان نادیده می گیریم.
برای مثال علی به زهرا می گوید: ” به نظرم هردو لباس به تو میاد، هرک کدوم دوست داری بپوش “. زهرا با خودش می گوید: ” منظورش اینه که من خیلی لاغرم که هیچ لباسی به من نمی یاد “.
2. مرور کردن:
یکی دیگر از موانع در مسیر یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی، مرور کردن آنچه که می خواهید بگویید است. در واقع به قدری غرقِ گفته های خود می شوید که هرگز آنچه را همسرتان به شما می گوید را نمی شنوید.
3. از صافی گذراندن:
به این معناست که شما به برخی موارد گوش می کنید اما توجهی به موارد دیگر نمی کنید.
به عنوان مثال شما ممکن است به علائمی توجه کنید که نشان می دهد همسرتان عصبانی، ناراحت یا مضطرب است و به محض اینکه احساس کنید حال همسرتان خوب است، حالات بغرنج او و توقعاتی که از شما برای رفع آن مسئله می رود را نادیده بگیرید. همچنین این مانع سبب می شود مسایلی را که نمی خواهید بشنوید را حذف کنید.
4. قضاوت کردن:
مانع دیگر در مسیر یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی، قضاوت کردن است. به عبارتی به دلیل برخی قضاوت های منفی به همسرتان گوش ندهید، یا اینکه تنها به این دلیل به حرف های او گوش دهید که او را سرزنش کنید و به او برچسب های منفی بزنید.
5. خیال بافی:
حواس هر کسی پرت می شود. وقتی سال های زیادی با کسی زندگی می کنیم، شاید خیلی بدیهی به نظر برسد که به او گوش ندهیم و به سوی تخیلات خودمان برویم. اما اگر زمانی رسید که توجه به همسرتان خیلی دشوار شد، نشان از علامت خطری است که از ارتباط یا موضوعاتی خاص اجتناب می کنید.
6. توصیه کردن:
از موانع دیگر در مسیر یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی، توصیه کردن است. به این معنا که همسرتان حرفش را تمام نکرده است که میان حرف او می پرید و می خواهید توصیه تان را بگویید. این رفتار که اصرار به حل هر مشکلی دارید، سبب می شود متوجه نیاز واقعی همسرتان نشوید.
7. مشاجره کردن:
شما به این دلیل به حرف های همسرتان گوش می کنید که با او مشاجره و مجادله کنید. در واقع موضعی رو می گیرید که علی رغم گفته های همسرتان به دفاع از خود می پردازید. در بیشتر ارتباطات مشکل دار، مشاجره معیار متداولی در ارتباط است.
8. حق به جانب بودن:
در این مانع برای اجتناب از هرگونه اظهار نظری که شما را در موضع ضعف قرار می دهید؛ دروغ می گویید، فریاد می زنید، موضوع را تغییر می دهید، توجیه می کنید، طفره می روید، بهانه تراشی می کنید یا به انتقاد رو می آورید.
9. تغییر موضوع:
در یادگیری مهارت گوش دادن در زندگی، تغییر موضوع یکی دیگر از موانع آن است.ممکن است زمانی که گفتگو خیلی شخصی یا تهدیدکننده بشود، آن را تغییر دهید و با شوخی گرفتن مطلب سعی می کنید از شنیدن نگرانی های جدی همسرتان اجتناب کنید.
10. موافقت کردن:
به محض اینکه همسرتان شک، عصبانیت یا نگرانی اش را ابراز می کند، وسط حرفش می پرید و خیلی سریع موافقت می کنید. با این رفتار مانع از آن می شوید که همسرتان تمام افکارش را بیان کند.