به طور کلی مهارت یعنی توانایی انجام ماهرانه کارها. درواقع مهارت ترکیبی از دانش و عمل است. اگر فردی دانش انجام کاری را داشته باشد و در عمل به آن مداومت و استمرار به خرج دهد به مهارت دست میابد. مهارتهای فردی توانمندی هایی است که افراد با کسب آنها می توانند زندگی شخصی و اجتماعی خود را ارتقاء دهند. مشکلات و فراز و نشیب های زندگی همیشه وجود دارند و توسعه ی مهارتهای فردی به ما کمک می کنند تا بهتر بتوانیم با مشکلات و فراز و نشیب های زندگی مواجه شویم. شکست ها و عدم موفقیت ها در مسیر زندگی شخصی و شغلی هرکسی وجود دارد اما افرادی که همواره در پی توسعه مهارت های فردی خود هستند هرگز عقب نشینی نکرده و شکست ها مانع رسیدن آنها به موفقیت نمی شود.
مهارتهای فردی:
ما در توسعه مهارتهای فردی به دنبال آن هستیم که توانمندی های خود را گسترش دهیم و به سمت شکوفایی حداکثر توانمندی های خود حرکت کنیم، زیرا برای حل موفقیت آمیز چالش های گوناگون و پیچیده ای که همواره در زندگی شخصی و شغلی با آن ها مواجه ایم به این توانمندی ها نیازمند هستیم.
به بیان بهتر با توسعه مهارتها افراد به جای اینکه چشم امیدشان به دیگران باشد روی توانمندی های خودشان سرمایه گذاری می کنند. بنابراین می توان گفت توسعه مهارتهای فردی نوعی خود شکوفایی است.
مهارتهای فردی دو ویژگی بارز دارند:
اول اینکه آن ها مانند استعداد ها ذاتی نیستند که افراد نتوانند از آن ها بهره مند شوند، بلکه اکتسابی هستند و ما می توانیم آن ها را بیاموزیم و یا بهبود و توسعه دهیم.
دومین ویژگی که آن را از دیگر مهارت ها متمایز می کند، مادام العمر بودم آن ها است. به این معنی که توسعه مهارتهای فردی و توسعه شخصی یک فرایند است و منحصر به یک دوره زمانی، سنی و یا مقطع خاصی از زندگی نمی شود بلکه ما همواره نیازمند این هستیم که مهارتهای خود را توسعه دهیم.
توسعه دادن در اینجا به چند معنی به کار می رود:
- اول، یادگیری مهارتهای فردی که به آن ها نیازمند هستیم.
- دوم، بهبود بخشیدن به مهارت هایی که باید بهبود یابند تا بر کارایی آنها افزوده شود.
- سوم، مهارتهای فردی خود را گسترش و ارتقاء دهیم.
توسعه مهارتهای فردی یعنی یادگیری، آموزش و اجرا کردن آموزش ها و مهارت پیدا کردن در آنها. افراد در موقعیت ها و مکان های مختلف به مهارتهای فردی متفاوتی نیاز دارند، اما مهارت های پایه و اساسی نیز هستند که پیش نیاز بسیاری از مهارت ها می باشند و دارا بودن آنها تاثیر مثبتی بر یادگیری های بعدی فرد خواهد داشت.
در واقع مهارت های پایه مهارت هایی هستند که هرکدام بخشی از نیازهای زندگی امروز را پوشش می دهند. و شخص برای پیشرفت شخصی خود به آنها نیازمند است.
مهارت های فردی پایه و اساسی عبارتند از:
مهارت تصمیم گیری، مهارت حل مسئله، مهارت برنامه ریزی، مهارت زمانبندی، مدیریت استرس، خلاقیت و تفکر انتقادی، مهارت های ارتباطی و مهارت خودانگیزشی.
موضوعی که در اینجا حائز اهمیت است این است که توسعه مهارت ها نیازمند برنامه ریزی است و مانند هر کار دیگری رسیدن به آن بدون برنامه ریزی غیر ممکن است.
در برنامه ریزی برای توسعه مهارتهای فردی ما ابتدا وضعیت کنونی خود را بررسی می کنیم و به این سوال که چرا به دنبال توسعه مهارتهای فردی هستیم پاسخ می دهیم.
در گام بعدی باید مشخص کنیم که چه مهارت هایی را میخوهیم در خود ایجاد، بهبود و توسعه دهیم. و در واقع به چه وضعیتی می خواهیم دست یابیم. سپس راه های دست یابی به آنها را بررسی می کنیم و پس از اقدام برای توسعه مهارتهای فردی باید پیشرفت خود در ان زمینه را بررسی کنیم تا از پیمودن راه هایی که به مقصد نمی رسند جلوگیری کنیم.
به عنوان کلام آخر توسعه مهارتهای فردی یک حرکت آگاهانه است که به تلاش و کوشش شخصی هر فرد وابسته است.
آمنه کشاورز، کارشناس ارشد مشاوره