اهمیت یادگیری مادام العمر و ابعاد مختلف آن

یادگیری مادام العمر یعنی یادگیری در تمام دوران زندگی و تمام زمینه های زندگی فردی و اجتماعی. در واقع به جای اینکه ما یک مقطع از زندگی خود را به یادگیری اختصاص دهیم و بخواهیم بقیه عمر را با همان میزان یادگیری زندگی فردی و اجتماعی و حرفه ای خود را پیش ببریم باید تمام عمر در حال یادگیری باشیم تا بتوانیم خود را با تغییرات زندگی همراه کنیم و برای آنها آمادگی داشته باشیم.

یادگیری مادام العمر به این معناست که افراد یادگیری ها و مهارت های خود را افزایش دهند تا انعطاف پذیری لازم برای به عهده گرفتن وظایف شغلی را داشته باشند که قرار است در آینده با آنها مواجه شوند. از طرفی این نوع یادگیری یک مفهوم از پیش تعریف شده و معین نیست بلکه یک مفهوم چند بعدی است که اگر بخواهیم یک نگاه عمودی به تعریف آن داشته باشیم فرایند یادگیری از تولد تا مرگ را در بر میگیرد و اگر بخواهیم نگاهی افقی به آن داشته باشیم کل گستره زندگی فردی و اجتماعی را در بر میگیرد مانند خانواده، اجتماع، مدرسه و محل کار. یکی از مهمترین ابعاد آن توسعه حرفه ای و اشتغال است.

اهمیت یادگیری مادام العمر:

در گذشته افراد بعد از گذراندن دوران تحصیل و دوره های آمادگی برای شروع یک حرفه و شغل به کار مشغول می شدند و تا زمان بازنشستگی به کار خود ادامه می دادند و اگر یادگیری و یا پیشرفتی هم به وجود می آمد بر اثر تجربه بود نه آموزش و یادگیری جدید اما امروزه اگر بخواهیم به آموزش ها و یادگیری های گذشته خود اکتفا کنیم نباید توقع داشته باشیم که در این بازار کار همواره در حال تغییر دوام بیاوریم چه برسد به اینکه بتوانیم پیشرفت کنیم.

برخی از محققان برآورد کرده اند که 65 درصد از کودکان در آینده وارد مشاغلی می شوند که هنوز به وجود نیامده اند. با روند سریع رشد و پیشرفت تکنولوژی خیلی از مشاغل از بین می روند و کسب و کارهای جدید جایگزین آنها می شوند. هر اتفاق و رویداد جهانی باعث تغییرات و دگرگونی های بزرگ در بازار کار می شود برای مثال همه گیری کرونا با تغییرات وسیعی که در سطح جهانی به وجود آورد باعث شد خیلی از مشاغل از بین بروند و خیلی از مشاغل رونق بیابند. مانند فروش محصولات به صورت اینترنتی و غیر حضوری – بدون حضور فروشنده و خریدار در یک مکان.

در چه زمینه هایی باید همواره در حال یادگیری باشیم؟

امروزه که امنیت شغلی تبدیل به یک رؤیا شده است ارتقاء مهارت ها باعث می شود که شما برای مدت طولانی تری در یک شغل بمانید و بتوانید در آن شغل پیشرفت کنید.

• مهارت های ارتباطی

علاوه بر مهارت و دانش فنی مورد نیاز برای ورود و موفقیت در هر شغل روابط عمومی یا مهارت های ارتباطی نیز نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت شغلی ما دارد. مهارت ارتباطی یعنی داشتن صفات مختلفی که فرد به واسطه آنها قادر باشد به خوبی با دیگران تعامل و ارتباط داشته باشد. تقویت مهارت های ارتباطی می تواند بازدهی کار را افزایش دهد.با یادگیری مهارت های ارتباطی رفتارهای منفی ما کاهش پیدا می کند و می توانیم به شکل مثبت تری با چالش ها و تنش هایی که در محیط کاری به وجود می آید مواجه شویم. ما همواره در محیط های جدید و تازه قرار می گیریم که هر کدام از آنها مستلزم داشتن یک خزانه از رفتارهای مناسب و مرتبط است از این رو باید یاگیری مهارت های ارتباطی را نیز در لیست یادگیری مادام العمر خود قرار دهیم.

• مهارت های دیجیتال

زمانی مهارت کار کردن با چند نرم افزار ساده مانند آفیس برای به دست آوردن یک شغل کافی بود اما امروزه تغییرات سریع تکنولوژی باعث شده که توسعه مهارت های دیجیتال یک امر ضروری برای به دست آوردن یک شغل، ماندن در آن و پیشرفت شغلی باشد. مهارت های دیجیتال یعنی اینکه بتوانیم از ابزار های دیجیتال برای حل مشکلات ، کارآمد و مؤثر بودن ، کار کردن به طور مشترک و تولید محتوا و غیره استفاده کنیم. در گذشته فناوری دیجیتال خلاصه می شد به کار کردن با کامپیوتر اما در حال حاضر کار کردن با فضای مجازی و نحوه در آمد زایی از طریق فضای مجازی یکی از مهارت های عمده ای است که تقریبا همه باید به آنها مجهز باشند. معلمان که در گذشته تنها ابزار کار آنها کتاب و دفتر و تخته سیاه و گچ بود امروزه باید به نرم افزار های رایانه ای برای تولید محتوای درسی تسلط داشته باشند زیرا بخش اعظم آموزش در حال حاضر از طریق همین ابزار ها صورت می گیرد.

• یادگیری زبان های خارجی

امروزه ارتباط حرف اول را در گسترش شغل شما می زند شما چه صاحب یک کسب و کار باشید و یا اینکه بخواهید به استخدام یک سازمان یا موسسه دیگر دربیایید باید حداقل به یک زبان دیگر مسلط باشید و بتوانید مهارت خود را در زبان های خارجی توسعه دهید. صحبت کردن به زبان های دیگر باعث می شود شما بتوانید ارتباط های خود را گسترش دهید و حتی یک بازار کار در سطح جهانی برای خود به وجود بیاورید. از طرف دیگر از آنجایی که تقریبا همه مشاغل ناگزیر به استفاده از نرم افزار های رایانه ای هستند مسلط بودن بر زبان انگلیسی میتواند سرعت یادگیری شما را در کار با نرم افزار های دیگر افزایش دهد.

• دانش تخصصی مرتبط با شغل خود

همه مشاغل در حال گسترده شدن و پیشرفت کردن هستند و ابزار ها و ابعاد متفاوتی به آنها افزوده می شود. برای اینکه بتوانید کسب و کار خود را گسترش دهید باید دانش خود را در زمینه تخصصی شغل خود افزایش هید. حتی مشاغل فنی هم به مرور زمان مجهز به ابزار های جدید می شوند که باید بتوانید با آنها کار کنید . سازمان ها نیز برای همراه شدن با پیشرفت جهانی بازار کار چهارچوب های خود را تغییر می دهند و به روز رسانی می کنند. بنابراین اگر در یک سازمان هم به عنوان یک کارمند مشغول به کار هستید باید دانش خود را در زمینه حوزه کاری خود گسترش دهید به همین منظور سازمان های دولتی که افراد را به طور دائمی استخدام می کنند فرصت های آموزشی گوناگون را به فراهم می کنند.

کلام آخر

در این مقاله به ابعاد یادگیری مادام العمر در توسعه حرفه ای پرداخته شد اما زمینه های دیگر یادگیری مادام العمر نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از آنجایی که این نوع یادگیری دارای ابعاد گوناگون است نباید از تأثیر ابعاد دیگر بر توسعه حرفه ای غافل شد. یادگیری در حوزه های گوناگون مانند اجتماعی، توسعه مهارت های فردی، خانوادگی و تحصیلی بر یکدیگر تأثیر می گذارند و میتوانند باعث توسعه و یا بازدارندگی یادگیری در حوزه های دیگر شوند.

نگارنده: آمنه کشاورز کارشناس ارشد مشاوره