چاقی کودکان و نوجوانان | روش های مقابله با چاقی و اضافه وزن

یکی از معضلات دنیای امروز اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان است. این موضوع اثرات نامطلوبی بر جنبه های گوناگون زندگی کودکان و نوجوانان میگذارد و آنان را مستعد ابتلا به بیماری های متعددی میکند. طبق تحقیقات، تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی منظم کلید های اصلی مقابله با چاقی هستند اما بر نقش محیط و اهمیت ان کمتر تاکید می شود. در حقیقت، ژنتیک و عوامل محیطی با مشارکت یکدیگر باعث اضافه وزن شوند. متاسفانه در جوامعی که منابع محیطی کمی برای حمایت از رفتار های سالم وجود دارد، میزان چاقی هم بیشتر است.

عوامل کاهش رفتارهای سالم در افراد:

محیط زندگی به شیوه هایی که در ادامه توضیح خواهیم داد، باعث کاهش رفتار های سالم افراد می شود:

• عدم دسترسی به غذاهای سالم (مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل): خانواده هایی که در جوامع فقیر زندگی میکنند، به سختی میتوانند به مواد غذایی سالم دسترسی داشته باشند. تعداد پایین فروشگاه های مواد غذایی در یک محله، گران بودن غذا های سالم و تعداد بالای فست فود ها به ویژه در نزدیکی مدرسه ها و محیط های بازی ،میتواند ساکنین یک منطقه را دچار مشکلی به نام “فقر غذایی” کند.
• جوامع فقیر از امکاناتی همچون پارک، زمین های بازی، زمین های دوچرخه سواری محروم هستند. این موضوع موجب میشود که کودکان و نوجوانان نتوانند فعالیت بدنی کافی داشته باشند.
• وقتی در محله ای جرم و جنایت زیاد باشد، خانواده ها به فرزندان خود اجازه نمی دهند تا در خارج از خانه بازی یا ورزش کنند.
• برخی از مدارس در جوامع فقیر، نیروی انسانی لازم برای تشکیل کلاس های تربیت بدنی را ندارند. بدین ترتیب، یکی از بی نظیرترین راه ها برای ورود ورزش به زندگی کودکان و نوجوانان حذف میشود.

در این شرایط والدین چگونه میتوانند وزن فرزندان شان را کنترل کنند؟

١. مراقب تغذیه فرزند خود در خانه باشید: خانه از مهم ترین محیط های است که میتواند عادات غذایی کودکان را شکل دهد، بنابراین توجه به نکات زیر ضروری است:

• غذا های سالم را در رژیم غذایی خانواده بگنجانید(به عنوان مثال میوه ‌ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی). مصرف غذا های فرآوری شده مانند نوشیدنی ‌های شیرین، نشاسته، نمک یا چربی را محدود کنید.
• تحقیقات به ما نشان میدهند که کودکان و نوجوانان به غذا هایی که در محیط های خوشایند استفاده میشوند، بیشتر علاقه مند هستند. پس والدین با ایجاد محیطی شاد و آرام در زمان وعده های غذایی، میتوانند فرزندان خود را به استفاده از مواد غذایی مقوی ترغیب کنند.
• استفاده طولانی مدت از تلویزیون، کامپیوتر و بازی های ویدیویی، یکی از علت های چاقی کودکان و نوجوانان در جوامع امروزی است. سعی کنید ساعت هایی را که فرزندانتان به این تفریحات مشغول هستند را کنترل کنید.

٢. با شورا های محلی و شهری همکاری کنید.

• والدین میتوانند با همکاری یکدیگر از شورای محله یا شهر خود درخواست کنند تا تعداد فروشگاه های مواد غذایی را افزایش دهند. از اقدامات دیگر میتوان به تشکیل زمین های بازی بیشتر، کاهش تعداد فست فود ها، اختصاص زمین هایی به پرورش میوه و سبزیجات اشاره کرد.

٣. با مدارس همکاری کنید.

• یکی از اقدامات سودمند والدین، در نظر گرفتن برنامه های ورزشی برای ساعت های بعد از مدرسه فرزندان است. همچنین آن ها میتوانند برای رهبری و مربی گری تیم های ورزشی بچه ها داوطلب شوند و به آنان ورزش های گوناگونی را آموزش دهند. به علاوه، پدر ها و مادر ها میتوانند با همکاری مدارس، از فعالیت کسانی که در اطراف مدارس خوراکی های ناسالم میفروشند، جلوگیری کنند.

راهکارهایی کلی برای کاهش وزن:

به عقیده روانشناسان، بهترین راه برای کاهش وزن، یک رژیم سخت نیست، بلکه آن ها سعی میکنند از برنامه ها و راهکار هایی استفاده کنند که به صورت همزمان به وضعیت جسمانی و روانی افراد توجه دارند. در این قسمت به معرفی روش های لاغری میپردازیم که میتوانند برای همه سنین سودمند باشند:

• نظارت بر خود

این راهکار یکی از موثر ترین روش ها برای کاهش و یا افزایش وزن است. نظارت بر خود یعنی به صورت منظم آنچه که میخورید و میزان ورزشی که انجام میدهید را مشاهده و ثبت کنید. به عنوان مثال میتوانید هر آنچه که در طول روز میل میکنید را در یک دفترچه یادداشت کنید و یا برای ثبت میزان تحرک بدنی تان از برنامه های کالری شمار استفاده کنید. در نتیجه بر میزان کالری که دریافت و یا جذب میکنید کنترل دارید.

• مراقبه

مراقبه یعنی تمرکز ذهنی بر یک موضوع یا یک فعالیت با هدف بالا بردن آگاهی و ذهن آگاه تر شدن. برخی از افرادی که دچار پرخوری هستند، به صورت ناگهانی میزان زیادی از مواد غذایی را استفاده میکنند. همچنین تعدادی از اشخاص تنها در زمان گرسنگی به خوردن غذا نمی پردازند، بلکه غذا خوردن زیاد آن ها تحت تاثیر امیال عاطفی شان است. مراقبه باعث میشود تا افراد تسلط بیشتری بر نیازها و رفتارهای خود داشته باشند. اگر به کسب اطلاعات بیشتر درباره موضوع ذهن اگاهی علاقه مند هستید، میتوانید به مقاله” ذهن اگاهی” در سایت مرکز مشاوره فراز مراجعه نمایید.

• پیام های مثبت درباره غذا خوردن

فشار آوردن به فرزندان برای داشتن رژیم غذایی و محدود کردن غذای مصرفی آن ها، میتواند در سنین بالا تر به رفتار ها و عادات غذایی ناسالم و سپس چاقی منجر شود. فرزندان خود را به استفاده از مواد غذایی سالم تشویق کنید و غذا خوردن را برای خود و آنان به یک فعالیت رنج آور تبدیل نکنید.

• درمان شناختی رفتاری

این درمان بر شناسایی و تغییر افکار و رفتار های آسیب زا می پردازد. ترکیب درمان شناختی رفتاری و برخی دارو ها مانند دارو های مهار کننده اشتها میتوانند در درمان چاقی سودمند باشند.

در نهایت میتوان اظهار داشت که چاقی تنها یک مشکل جسمانی نیست و برای یک درمان موفقیت آمیز نیاز است به وضعیت روانشناختی افراد هم توجه شود. روانشناسان و مشاوران مرکز روانشناسی فراز میتوانند در این زمینه راهنما و یاری رسان شما باشند.

نویسنده: انجمن روانشناسی آمریکا
مترجم: سپیده سادات طباطبایی
ویراستار: فاطمه شعله ور
با نظارت “دکتر مهدی زارع بهرام آبادی”