خلق و خو چیزی است که ما با آن متولد می شویم. اگر فرزند شما خلق و خوی لجبازی دارد، باید بدانید که شما تنها والدینی نیستید که فرزند لجبازی دارید. بسیاری از والدین فرزندان لجبازی دارند و وقتی بچه ها خیلی کوچک هستند اشکالی ندارد. اما روشی که با کودک لجباز خود رفتار می کنید، تفاوت بزرگی را در نوع بزرگسالی آنها ایجاد می کند. مرحله کودک نوپا و مرحله نوجوان سخت ترین مرحله در نظر گرفته می شود. بنابراین، اگر یک فرزند لجباز دارید، چه کاری می توانید انجام دهید؟ این مقاله را بخوانید و بیاموزید که چگونه با طبیعت لجباز کودک خود کنار بیایید.
درک این نکته مهم است که لجبازی بخشی از شخصیت برخی از کودکان است، در حالی که در برخی دیگر، راه آنها برای جا انداختن مرزها و ابراز اراده آنهاست. بنابراین، این وظیفه شماست که به کودک خود راه های مختلفی را آموزش دهید که از طریق آنها می تواند استرس را مدیریت کند و احساسات خود را بیان کند.
دلایل رفتار سرسختانه در کودک لجباز
اگر کودک شما اغلب رفتار لجبازی از خود نشان می دهد، ممکن است تعجب کنید که چه چیزی باعث این رفتار او می شود. آیا این صرفاً به دلیل شخصیت آنهاست یا چیزهای بیشتری در آن وجود دارد؟ در اینجا به برخی از دلایل رایج لجبازی در کودکان اشاره می کنیم.
1. ناپختگی
ممکن است فرزند شما به طور کامل متوجه نشود که چرا ممکن است چیزی مجاز نباشد. بلوغ با افزایش سن ایجاد می‌شود و اگر فرزندتان ببیند دوستانشان کاری را انجام می‌دهند که معمولاً شما مجاز نیستید، ممکن است باعث رفتار لجوجانه شود. هیچ منطقی در این مورد کمکی نمی کند.
2. ارتباط نادرست
به عنوان یک والدین، ممکن است دائماً احساس غمگینی کنید، که ممکن است به شکل خشم به فرزندتان فرافکنی شود. اگر دائماً سر فرزندتان فریاد بزنید یا سعی کنید او را تنبیه کنید، ممکن است استعداد لجبازی و رهایی از آسیب را پیدا کند. همیشه توصیه می شود به جای فریاد زدن با فرزندتان با او صحبت کنید.
3. مقایسه ثابت
برخی از بچه‌ها دائماً با دوستان یا خواهر و برادرشان مقایسه می‌شوند، که در طول زمان می‌تواند آزاردهنده باشد. در مقایسه، برخی از کودکان رفتار لجبازانه را به عنوان راهی برای مقابله با ناامیدی از خود نشان می دهند.
4. عدم وجود الگو
کودکان رفتار اطرافیان خود را مشاهده می کنند. اگر شما، شریک زندگی‌تان یا هر عضو دیگری از خانواده اغلب رفتار لجوجانه‌ای را در خانه از خود نشان می‌دهید، ممکن است فرزندتان نیز همین رفتار را داشته باشد. علاوه بر این، اگر ببینند که دوستانشان لجبازی می کنند و از آن دور می شوند، ممکن است فکر کنند که می توانند همین کار را انجام دهند.
5. نیاز به آزادی
وقتی کودک بزرگتر می شود، نیاز او به مستقل بودن نیز بیشتر می شود. اگر کودک شما اغلب احساس می کند که توسط شما کنترل می شود، ممکن است به عنوان راهی برای اثبات استقلال خود لجباز باشد. به فرزندتان اجازه دهید خودش چیزها را کشف کند، تا زمانی که خطرناک نباشد.
ویژگی های کودک لجباز
فقط به این دلیل که فرزند شما در مورد اعمال اراده خود خاص است، او را لجباز نمی کند. مرز باریکی بین مصمم بودن و لجبازی وجود دارد. در اینجا برخی از ویژگی های رفتار سرسختانه وجود دارد که باید به آنها توجه کنید:
- بچه های لجباز تمایل دارند هر چیزی را که می تواند با عصیان اشتباه گرفته شود زیر سوال ببرند.
- آنها می خواهند شنیده شوند و انتظار دارند که مورد تایید قرار گیرند، که باعث می شود اغلب توجه شما را جلب کنند.
- آنها تمایل به مستقل بودن و پرحاشیه بودن دارند.
- ممکن است سخت باشد که آنها را به یک روال عادی تبدیل کنید زیرا آنها دارای اراده آزاد هستند.
- آنها ممکن است به طور مکرر کج خلقی داشته باشند.
- آنها ویژگی های رهبری را نشان می دهند و حتی می توانند رئیس به نظر برسند.
- آنها تمایل دارند هر کاری را با سرعت خود انجام دهند.
روانشناسی کودک لجباز
برای برخورد صحیح با کودک لجباز خود، ابتدا مهم است که بفهمید چرا آنها اینگونه هستند و چه چیزی آنها را اینگونه می کند. این که فرزند شما مصمم باشد یک چیز است و لجبازی یک چیز دیگر. قاطعیت به عنوان «استحکام هدف» تعریف می‌شود، در حالی که لجبازی «امتناع از تغییر فکر، رفتار یا عمل تحت هر فشار خارجی است.» لجبازی می‌تواند رفتاری ژنتیکی و همچنین رفتار اکتسابی باشد که با مشاهده دیگران آموخته می‌شود. اما این رفتار را می توان برای اثبات مولد و ملایم بودن فرزند شما به یک فرد خوب هدایت کرد.
چگونه با کودک لجباز رفتار کنیم؟
نوزادان، کودکان نوپا، نوجوانان – لجبازی می تواند در هر سنی ظاهر شود و سپس تا بزرگسالی ادامه یابد. به عنوان یک پدر و مادر، مهم است که راه‌هایی برای رفتار با کودک لجباز خود بیابید، به گونه‌ای که بتوانید رفتار او را بدون استرس کردن هر یک از شما محدود کنید. در اینجا چند تکنیک برای رفتار با کودک لجباز وجود دارد:
1. بحث نکنید
کودکان لجباز همیشه آماده رویارویی با مشاجره هستند. بنابراین، این فرصت را به آنها ندهید. درعوض، به حرف های فرزندتان گوش فرا دهید و به جای مشاجره، آن را به یک گفتگو تبدیل کنید. وقتی نشان می‌دهید که آماده گوش دادن به طرف داستان آنها هستید، باعث می‌شود که آنها نیز به آنچه شما برای گفتن دارید گوش دهند.
2. ارتباط خوب ایجاد کنید.
فرزندتان را به انجام کاری که نمی خواهد مجبور نکنید. این فقط آنها را سرکش تر می کند و آنها دقیقاً کاری را انجام می دهند که قرار نیست انجام دهند. بنابراین، اگر می خواهید فرزندتان تماشای تلویزیون را متوقف کند و به جای آن تکالیف خود را انجام دهد، سعی کنید مدتی با او تلویزیون تماشا کنید. این کار باعث ایجاد رفاقت می شود و پس از مدت کوتاهی، می توانید از فرزندتان بپرسید که آیا دوست دارد در حین خواندن کتابتان تکالیف خود را انجام دهد یا اینکه در نزدیکی نشسته کاری انجام دهد.
3. چند انتخاب ارائه دهید
گفتن به یک کودک لجباز چه کاری انجام دهد، راه مطمئنی برای شعله ور کردن رگه های سرکش اوست. در عوض، گزینه‌هایی را به آنها پیشنهاد دهید تا از بین آنها یکی را انتخاب کنند، زیرا این باعث می‌شود احساس کنند که بر زندگی خود کنترل دارند و می‌توانند به طور مستقل تصمیم بگیرند که چه کاری می‌خواهند انجام دهند. برای جلوگیری از سردرگمی فرزندتان، انتخاب ها را محدود نگه دارید و فقط دو یا سه گزینه ارائه دهید. به عنوان مثال، اگر قرار است اتاقشان را تمیز کنند، از آنها بپرسید که آیا می‌خواهند ابتدا با تخت یا کمد شروع کنند به جای اینکه بگویند «از کجا می‌خواهی شروع کنی؟»
4. وارد کفش های فرزندتان شوید
از دیدگاه فرزندتان به موضوع مورد نظر نگاه کنید و سعی کنید بفهمید که چرا این گونه رفتار می کند. اگر قول داده اید که آنها را به پارک ببرید اما به دلیل بد شدن هوا نپذیرفتید، باید به آنها توضیح دهید که چرا نمی توانید به قول خود عمل کنید. فرزند شما آن را فقط به عنوان یک وعده شکست خورده می بیند، اما با توضیح اینکه چرا نمی توانید بیرون بروید و با تعیین تاریخ بعدی برای گردش، می توانید وضعیت را نجات دهید.
5. حفظ آرامش در خانه
اطمینان حاصل کنید که خانه شما مکانی است که کودک شما همیشه در آن احساس شادی، راحتی و امنیت کند. همانطور که بچه ها از مشاهده یاد می گیرند، در خانه با همه افراد به خصوص همسرتان مودب باشید. آنها احتمالاً آنچه را که می بینند تقلید می کنند، بنابراین ضروری است که آرامش خود را حفظ کنید و از بحث و جدل و همچنین توهین در مقابل کودک اجتناب کنید.
6. مهارت های مذاکره خود را تقویت کنید
کودکان لجباز وقتی چیزی را درخواست می کنند، به سختی می توانند یک امتناع صریح را جذب کنند. بنابراین، در عوض، سعی کنید به جای وضع قانون، با آنها مذاکره کنید. به عنوان مثال، اگر فرزندتان اصرار دارد به دو داستان قبل از خواب گوش دهد، با دستیابی به توافقی که می‌تواند داستانی را برای امشب و داستانی دیگر را برای فردا انتخاب کند، از آن صحبت کنید.
7. رفتار مثبت را تشویق کنید
الگو باشید و همیشه نگرش مثبت داشته باشید. اگر از کلمات «نه»، «نمی‌توانم» یا «نمی‌خواهم» زیاد استفاده می‌کنید، احتمالاً فرزندتان نیز همین کار را می‌کند. به لجبازی فرزندتان به جای منفی بافی، با دیدی مثبت نگاه کنید. سعی کنید با پرسیدن سؤالاتی از فرزندتان که پاسخ «بله» یا «نه» را به همراه دارد، از آن بازی بسازید. سؤالات خود را به گونه‌ای طرح‌ریزی کنید که بیشتر اوقات پاسخ «بله» باشد. این پیام را می فرستد که فرزند شما شنیده می شود و از او قدردانی می شود.
8. روال ها را توسعه دهید
پایبندی به برنامه های روزمره و همچنین برنامه های هفتگی می تواند به بهبود رفتار و همچنین عملکرد فرزند شما در مدرسه کمک کند. زمان خواب باید تعریف شود و باید به گونه ای باشد که استراحت کافی را برای کودک شما فراهم کند. کم خوابی و خستگی می تواند منجر به مشکلات رفتاری در کودکان سه تا دوازده ساله شود.
9. قوانین و عواقب را وضع کنید
کودکان لجباز برای رشد به قوانین و مقررات نیاز دارند. بنابراین، مرزها را تعیین کنید و انتظارات خود را در یک جلسه خانوادگی روشن کنید. از فرزند خود بخواهید که در مورد پیامدهای آن و همچنین دیدگاه او در مورد هر یک از این موارد، نظرات خود را ارائه دهد. سازگاری مهم است. مهم است که در مواقعی انعطاف پذیر باشید، مانند زمانی که در تعطیلات هستید یا در مواقعی که فرزندتان رفتاری مثال زدنی از خود نشان می دهد. این به آنها می‌رساند که پیروی از قوانین نیز می‌تواند پاداش‌دهنده باشد و هدف آن خفه‌کننده نیست.
10. اجازه دهید فرزندتان کاوش کند
دنیا مکان شگفت انگیزی است و تنها کاری که فرزند شما می خواهد انجام دهد این است که آن را کشف کند. از این رو، به آنها اجازه دهید تا چیزها را برای خودشان در محدوده کشف کنند. اگر در پارک هستید، مدام فرزندتان را دنبال نکنید. در عوض، اجازه دهید آزادانه بدوند و طبیعت و چیزهای اطراف خود را کشف کنند. این باعث می شود آنها احساس استقلال کنند و به رفتارهای لجبازی کمتری منجر شود، که برای یادگیری نحوه برخورد با بچه های لجباز ضروری است.
مشکلات با یک کودک لجباز
تربیت فرزند لجباز کار آسانی نیست. اگر سریع راه حلی پیدا نکنید، هر چیز کوچکی می تواند هر روز به یک مبارزه تبدیل شود. شما ممکن است با اطلاعات زیادی در مورد نحوه کنترل رفتار لجباز کودکان مواجه شده باشید، اما هر روز یک چالش جدید است. تنبیه یک کودک لجباز ممکن است در همه موارد بهترین راه حل نباشد و یافتن راه حل ممکن است موثرتر باشد.
1. خوار خورها
بیشتر کودکان در مورد غذا و وعده های غذایی می توانند دمدمی مزاج باشند، و اگر کودک لجبازی داشته باشد، بیشتر از این ها. یواشکی بودن در اینجا می تواند مفید باشد و سعی کنید بخش های کوچکی از غذای مختلف را برای کودک خود سرو کنید و به او اجازه دهید انتخاب کند که از چه چیزی بیشتر می خواهد بخورد. شما همچنین می توانید سعی کنید با تهیه دستور العمل های خلاقانه با مواد سالم، غذا را جالب کنید. همچنین، سعی کنید کودک خود را در کارهای مربوط به غذا مانند چیدن سفره درگیر کنید. پاداش دادن به آنها مانند یک دسر مورد علاقه برای تمام کردن وعده های غذایی آنها نیز می تواند همه چیز را سریعتر صاف کند.
2. مشق شب
ببینید آیا فرزند شما در انجام تکالیف محوله مشکل دارد یا از مقداری که باید بنویسد یا یاد بگیرد غرق شده است. اگر اینطور به نظر می رسد، می توانید آن را به قطعات کوتاه تری تقسیم کنید تا در مرحله تکمیل شود. استراحت های کوتاه در این بین ممکن است سریعتر از یک نشستن انجام شود. گزینه دیگر ترکیب آن با فعالیت دیگری است. به عنوان مثال، یادگیری املا را می توان در حالی انجام داد که شما در حال آبیاری باغ هستید و فرزندتان به شما کمک می کند.
3. نبردهای کمد لباس
یکی از دلایل رایج اختلاف، هر بار که فرزند شما می خواهد چیزی بپوشد که برای موقعیت یا آب و هوای بیرون مناسب نیست، اتفاق می افتد. یکی از راه‌های کاهش اصطکاک این است که لباس‌های فرزندتان را مرتب کنید و هر دو هفته یکبار آنها را عوض کنید. همچنین، لباس های نامناسب فصل را کنار بگذارید، بنابراین یک دلیل کمتر برای درگیری وجود دارد. هر زمان که می خواهید فرزندتان لباس عوض کند، دو یا سه لباس مختلف بچینید و از او بخواهید که انتخاب کند. اینطوری آنها از تصمیم گیری خوشحال می شوند و شما موهایتان را در نمی آورید!
4. مبارزات قبل از خواب
با نزدیک شدن به زمان خواب، کودک شما شروع به دویدن می کند و سعی می کند آدرنالین را بالا ببرد، بنابراین به راحتی به خواب نمی رود. بنابراین، حدود 30 دقیقه قبل از اینکه چراغ خاموش شود، موسیقی آرام بخش را روشن کنید و نور را کم کنید. تلویزیون را خاموش کنید و از کودکتان بخواهید لباس خوابش را بپوشد. در اینجا با دادن گزینه انتخاب لباس خواب و پوشیدن آن یا کمک گرفتن از شما، از دعوا خودداری کنید. درست قبل از اینکه آنها را به سمت اتاق خواب قرار دهید، چند دقیقه با کودک خود ارتباط برقرار کنید و از او بپرسید که آیا چیزی برای گفتن در مورد روز خود دارد یا فقط یک سوال ساده در مورد اینکه آیا روز خوب یا بدی بوده است.
5. مشکل اجتماعی شدن
بچه های لجباز ممکن است در معاشرت و دوست یابی مشکل داشته باشند، زیرا آنها اغلب به چیزهایی نیاز دارند که به دلخواه خود پیش بروند. وقتی با افراد بیشتری آشنا می‌شوند، ممکن است ببینند که همه نمی‌خواهند کارها را به روش خود انجام دهند، که باعث بحث و جدل می‌شود. بهترین راه برای مقابله با چنین موقعیتی این است که به فرزند خود نشان دهید که ابراز استقلال به هر دو صورت انجام می شود و ممکن است اغلب مجبور شود آنچه را که دوستانش می خواهند انجام دهد.
آیا طبیعی است که کودک شما لجبازانه رفتار کند؟
لجبازی یک راه مطمئن برای آزمایش صبر هر والدینی است و شما و فرزندتان هیچ تفاوتی با چنین موقعیتی ندارید. اما این سرپیچی کاملاً طبیعی است زیرا کودک شما در حال بزرگ شدن است و مرزها را آزمایش می کند. با تغییرات بسیار زیاد رشدی و اجتماعی، بچه ها اغلب ممکن است لجبازانه رفتار کنند، که کاملا طبیعی است. فقط مطمئن شوید که مرزها را تعیین کرده اید و هر چه زودتر با لجبازی مقابله کنید.
داشتن فرزند لجباز چیز بدی نیست. در واقع، دیده شده است که کودکانی که این ویژگی ها را دارند اغلب در تحصیلات و همچنین در زندگی کاری خود موفق می شوند. آنها کمتر مستعد تسلیم شدن در برابر فشار همسالان هستند که به آنها کمک می کند از چیزهای اشتباهی که ممکن است دوستانشان درگیر آن هستند دوری کنند. تمرین نظم و انضباط موثر و تلاش برای درک فرزندتان می تواند کمک زیادی به تبدیل شدن او به بزرگسالانی مسئولیت پذیر، هرچند با اراده قوی، کند.
نگران پیدا کردن یک مرکز مشاوره روانشناسی خوب نزدیک بیمارستان نباشید. مرکز مشاوره و روانشناسی فراز مشاور در نزدیکی میدان مادر است. که راحت ترین مسیر تردد را برای شما مهیا می کند. و از تمام نقاط تهران، به مرکز مشاوره روانشناسی فرازمشاور در تهران، دسترسی دارید.
آدرس: خیابان شریعتی- ابتدای خیابان ظفر(دستگردی) – پلاک ۲۶ -طبقه چهارم – واحد ۵
۰۹۱۹۱۷۸۸۶۱۱ – ۰۲۱۶۶۹۰۷۴۵۸
خانم سحر افراز و آقای وجدانی همت دو کارشناس مرکز مشاوره فراز هستند که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند.